Poznań, 2go lutego 2024
Moc przytulania – jak ważny jest dotyk w relacjach i rozwoju emocjonalnym?
Przytulanie to jedna z najbardziej naturalnych i pierwotnych form wyrażania bliskości, miłości oraz wsparcia. W mojej praktyce psychoterapeutycznej zauważam, że często bagatelizujemy rolę dotyku w budowaniu poczucia bezpieczeństwa i relacji z innymi. Niezależnie od tego, czy mówimy o przytulaniu dziecka, partnera, przyjaciela czy nawet zwierzaka, sam akt obejmowania może przynieść niesamowite korzyści zarówno emocjonalne, jak i fizyczne. Co więcej, w kulturze, w której nie brakuje stresu i pośpiechu, dotyk bywa pierwszym krokiem do wyciszenia i odblokowania trudnych emocji.
W tym artykule przyjrzymy się, na czym polega moc przytulania, dlaczego kontakt fizyczny jest tak istotny dla naszego dobrostanu oraz jak wspierać bliskich (i siebie samych) poprzez świadome praktykowanie dotyku w codziennym życiu.
Dotyk jako pierwotna potrzeba człowieka
Już od momentu narodzin dotyk stanowi jeden z najważniejszych sposobów komunikacji ze światem. Wiele badań naukowych potwierdza, że niemowlęta, które są regularnie przytulane i dotykane, rozwijają się szybciej, odczuwają większe poczucie bezpieczeństwa i budują stabilniejszą więź z opiekunem. Dlaczego tak się dzieje?
- Regulacja emocji: Gdy ktoś nas przytula, organizm wydziela oksytocynę – hormon odpowiedzialny za poczucie przywiązania i więzi. Oksytocyna obniża poziom kortyzolu (hormonu stresu), co przynosi ukojenie.
- Budowanie zaufania: Zwykłe objęcie może przekazać więcej niż tysiąc słów. Jest to sygnał: „Jestem tu, troszczę się o Ciebie, nie musisz się bać”. Szczególnie dla dziecka dotyk od bliskiej osoby stanowi fundament poczucia, że świat jest przyjazny.
- Rozwój poczucia własnej wartości: Regularne przytulanie czy głaskanie uczy, że nasze ciało zasługuje na akceptację i czułość. Dorosłym również pomaga uwierzyć w to, że są kochani i szanowani, co przekłada się na lepszy obraz siebie.
Choć z wiekiem często zapominamy o regularnym kontakcie fizycznym, wciąż pozostaje on głęboko zakorzenioną potrzebą. Nawet krótkie, spontaniczne przytulenie może pomóc w obniżeniu napięcia i przypomnieć nam, że nie jesteśmy sami w codziennych trudnościach.
Korzyści płynące z przytulania – nie tylko dla dzieci
Dotyk nie traci na znaczeniu, gdy stajemy się dorośli. Wręcz przeciwnie: w dobie szybkiego tempa życia i wielu obowiązków, świadome praktykowanie przytulania może stać się źródłem relaksu, wsparcia i wzmocnienia więzi. Oto kilka korzyści, na które warto zwrócić uwagę:
- Redukcja stresu – Przytulanie sprzyja uwalnianiu endorfin, zwanych hormonami szczęścia. To oznacza, że może realnie poprawiać nastrój i obniżać poziom wewnętrznego napięcia.
- Wzmacnianie relacji partnerskich – W związkach często pada hasło: „Brakuje nam bliskości”. Spędzenie kilku minut dziennie na wspólnym przytulaniu jest jednym z najprostszych sposobów na odbudowę ciepła i zaufania między partnerami.
- Lepszy sen – Często zdarza się, że osoby, które przed snem przytulają się do partnera lub przytulanki, łatwiej zasypiają i rzadziej miewają problemy z bezsennością. Dotyk uspokaja układ nerwowy, dzięki czemu zasypianie staje się bardziej naturalne.
Warto też pamiętać, że nie każdy lubi przytulanie w takiej samej formie czy częstotliwości. Niektórzy czują się komfortowo z intensywniejszym dotykiem, inni wolą subtelny uścisk. Najważniejsze jest, by szanować swoje (i cudze) granice, a jednocześnie dawać szansę na czułe, pełne troski objęcia.
Jak wprowadzić więcej bliskiego kontaktu w codzienność?
Jeśli chcesz świadomie czerpać z mocy przytulania, istnieje kilka praktycznych wskazówek, które pomogą Ci lepiej zintegrować dotyk z Twoim życiem:
- Wyznacz „minuty przytulania”: W dobie zabiegania, warto umawiać się z bliskimi na krótkie chwile bliskości – może to być poranek przed pracą, wieczór przed snem lub jakikolwiek inny moment, kiedy oboje macie wolną chwilę.
- Bądź wrażliwy/a na sygnały drugiej osoby: Zwracaj uwagę, czy przytulanie sprawia przyjemność również drugiej stronie. Dzieci mogą mieć różne fazy (np. okres buntu czy wstydu), a dorośli różne humory. Warto komunikować się wprost: „Czy mogę Cię przytulić?”, „Czy potrzebujesz dzisiaj objęcia?”
- Rozwijaj uważność na ciało: Przytulanie to nie tylko wyraz uczuć – to także sposób na lepsze zrozumienie własnego ciała i stanu emocjonalnego. W trakcie objęcia spróbuj zwrócić uwagę na oddech, rytm serca i napięcie mięśni. To prosta forma medytacji, która pogłębia relaks.
- Korzyść również dla Ciebie: Pamiętaj, że wspierając kogoś przez dotyk, również Ty czerpiesz z tego pozytywną energię. Dotyk jest wymianą ciepła i uczuć, a przytulający najczęściej odczuwa podobną ulgę i radość, co osoba przytulana.
Kluczem do sukcesu jest, oczywiście, wzajemny szacunek. Warto upewnić się, że druga osoba ma gotowość na dotyk i że nie wzbudza on w niej dyskomfortu czy niechęci. Szczera rozmowa o preferencjach i granicach bywa czasem ważniejsza niż automatyczne narzucanie bliskości.
Kiedy dotyk może pomóc w terapii i trudnych emocjach?
W wielu przypadkach przytulanie okazuje się narzędziem terapeutycznym – choćby dlatego, że pomaga przywrócić poczucie bezpieczeństwa i kontakt z własnym ciałem osobom zmagającym się z lękiem, smutkiem czy poczuciem odrzucenia. Jako psychoterapeutka widzę, jak sam dotyk (oczywiście w odpowiednio przemyślanej i etycznej formie) potrafi wspierać proces wychodzenia z trudnych stanów emocjonalnych.
Warto też pamiętać, że niektóre osoby z powodu traum lub złych doświadczeń mogą reagować niepokojem na fizyczne zbliżenie. W takiej sytuacji warto zachęcać do drobnych kroków: najpierw kontaktu wzrokowego, potem delikatnego dotyku np. na ramieniu, a dopiero w późniejszym etapie do mocniejszego przytulenia. Uszanowanie granic drugiej osoby jest tu priorytetem, aby dotyk był czymś kojącym, a nie dodatkowym źródłem stresu.
Podsumowanie i zaproszenie do działania
Nie bez powodu mówi się, że przytulanie leczy duszę. Dotyk, szczególnie ten ciepły i troskliwy, jest jednym z najbardziej pierwotnych i skutecznych sposobów na zapewnienie sobie i bliskim poczucia bezpieczeństwa oraz akceptacji. Zarówno dzieci, jak i dorośli czerpią z niego siłę, a regularne, świadome praktykowanie przytulania może realnie wpłynąć na nasze zdrowie psychiczne i jakość relacji.
Jeśli chcesz lepiej zrozumieć emocje towarzyszące dotykowi lub masz trudność w wyrażaniu czułości czy przyjmowaniu jej od innych, zapraszam Cię do kontaktu. W psychoterapii możemy wspólnie przyjrzeć się Twoim potrzebom, ewentualnym blokadom i wypracować strategie, które pozwolą w pełni korzystać z mocy przytulania. Pamiętaj – to prosta, a zarazem bardzo skuteczna droga do budowania głębokich i satysfakcjonujących więzi w codziennym życiu.
